Tempel van Empel
De Tempel van Empel is een klein ´bijna vergeten´ heiligdom gewijd aan Hercules Magusanus, oppergod van de Bataven. De tempel werd opgericht rond het begin van onze jaartelling en is herontdekt door een amateurarcheoloog in een akker net buiten het huidige Empel. In de buurt van de tempel zijn vele vondsten uit die tijd gedaan, zoals mantelspelden en Romeinse munten, maar ook gebruikte wapens en een metalen helm.
Het terrein van de tempel bestond uit een ommuurde tempelhof van ca. 50 bij 50 meter, met een voorgebouw en ingang aan de westzijde.
Zowel de tempel als het voorgebouw waren gebouwd in Gallo-Romeinse stijl. Door een brand werd het in de 3e eeuw verwoest; een eeuw later werden de laatste restanten geheel afgebroken. De stenen werden onder andere gebruikt bij de bouw van een fort in Kessel. In Empel zijn in diverse moderne schuren ook natuurstenen resten te vinden afkomstig van de tempel, waaruit blijkt dat hergebruik van alle tijden is.
Romeinen in Brabant
De Romeinen hebben in onze regio een grote stempel gedrukt op de samenleving, ook zoals wij die nu kennen. Ons rechtsysteem bijvoorbeeld stamt rechtstreeks af van het Romeinse recht. Maar ook de volkeren die voor de Romeinen aanwezig waren, daarvan zien we nog steeds relicten terug. Wij willen dit graag verder onder de aandacht brengen.
De bekende geschiedenis van Empel begint met de komst van de Romeinen en de bouw van de tempel van Empel. Hierin werd de belangrijkste god van de Bataven: Hercules Magusanus vereerd.
Munt met afbeelding op keerzijde van Hercules Magusanus (privécollectie)
Opgraving
Bij de in 1989 begonnen opgraving door archeologen van de Vrije Universiteit Amsterdam van deze tempel kwamen honderden offergaven tevoorschijn. Er zijn kleine voorwerpen onder, zoals munten, fi bulae (mantelspelden), maar ook wapens zoals een ijzeren cavaleriehelm, schildknoppen en delen van paardentuig. Daarnaast zijn de funderingsrestanten van de tempel zelf gevonden. Uit die vondsten heeft men vrij nauwkeurig kunnen afl eiden hoe Bataafse soldaten eruit zagen. Ze droegen Romeinse uitrustingstukken en hun paarden waren opgetuigd als die van de Romeinen.
